So sánh tiếng Nghệ An với tiếng Việt chuẩn: Khi “mô, tê, răng, rứa” trở thành “đặc sản”

Nghe câu chuyện này đã lâu rồi mà tui vẫn nhớ như in. Chuyện kể rằng, có một anh chàng người Nghệ An lần đầu tiên xa quê vào Nam lập nghiệp. Một hôm, anh ta ghé vào một quán cơm tấm ven đường. Cô chủ quán niềm nở hỏi: “Anh ơi, anh ăn gì để em lấy?”. Anh chàng ngập ngừng một lúc rồi đáp: “Cho tôi xin một đĩa cơm với… một mô canh rau”. Cô chủ quán nghe xong thì ngơ ngác, chẳng hiểu “mô” là gì. Anh chàng thấy vậy bèn giải thích: “Mô là… một ít đó cô”. Cô chủ quán lúc này mới vỡ lẽ, cười lớn rồi bảo: “Dạ, một ít canh rau hả anh? Sao anh không nói đại đi!”.

Câu chuyện tuy đơn giản nhưng cũng đủ thấy tiếng Nghệ An có những điểm khác biệt thú vị so với tiếng Việt chuẩn. Vậy, những khác biệt đó là gì? Hãy cùng tui tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết dưới đây nhé!

Sự khác biệt trong phát âm giữa tiếng Nghệ An và tiếng Việt chuẩn

Người Nghệ An thường có cách phát âm khá độc đáo, tạo nên âm hưởng rất riêng. Điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất là việc nặng dấu ngã (~) thay cho dấu hỏi (?). Ví dụ:

• Tiếng Việt chuẩn: của, cửa, hổ, hỏi
• Tiếng Nghệ An: của~, cửa~, hổ~, hỏi~

Bên cạnh đó, người Nghệ An còn có xu hướng phát âm “v” thành “d”. Ví dụ:

• Tiếng Việt chuẩn: vui, về, vợ, vải
• Tiếng Nghệ An: zui, zề, zợ, zải

Từ vựng đặc trưng của tiếng Nghệ An

Tiếng Nghệ An có một kho từ vựng phong phú, độc đáo và mang đậm dấu ấn văn hóa địa phương. Dưới đây là một số ví dụ điển hình:

• Mô: một, một ít
• Tê: đây, cái này
• Răng: sao, tại sao
• Rứa: vậy, như vậy
• Chộ: thấy
• Nác: nước
• Mần: làm

Ví dụ:

• Tiếng Việt chuẩn: Cái này là cái gì vậy?
• Tiếng Nghệ An: Tê ni là tê chi rứa?

Ngữ pháp đặc trưng trong tiếng Nghệ An

Ngoài phát âm và từ vựng, tiếng Nghệ An còn có một số điểm khác biệt về ngữ pháp so với tiếng Việt chuẩn.

1. Sử dụng đại từ xưng hô

Người Nghệ An thường sử dụng các đại từ xưng hô theo tuổi tác và辈分, thể hiện sự tôn trọng trong giao tiếp.

• Tau – mi: Dùng để xưng hô với người ít tuổi hơn.
• O – Con: Dùng để xưng hô với người lớn tuổi hơn.
• Bác – Cháu: Dùng để xưng hô với người đồng trang lứa với cha mẹ.

2. Sử dụng trợ từ, thán từ

Tiếng Nghệ An sử dụng nhiều trợ từ, thán từ độc đáo, góp phần làm cho câu nói thêm sinh động, biểu cảm.

• Ví dụ:
  • A: Đi mô rứa? (Đi đâu đấy?)
  • B: Đi chợ chứ mô! (Đi chợ chứ đâu!)

Sự giao thoa và ảnh hưởng của tiếng Nghệ An với tiếng Việt chuẩn

Ngày nay, do sự giao lưu văn hóa và hội nhập, tiếng Nghệ An đang dần có sự giao thoa với tiếng Việt chuẩn. Nhiều người trẻ Nghệ An khi giao tiếp đã sử dụng tiếng Việt chuẩn phổ thông hơn.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng tiếng Nghệ An vẫn giữ được những nét đẹp riêng, góp phần làm phong phú thêm ngôn ngữ Việt.

Bạn có ấn tượng gì với tiếng Nghệ An? Hãy chia sẻ với tui ở phần bình luận nhé!