Cách lên giọng xuống giọng ở Nghệ An: Bí mật “giọng sấm” xứ Nghệ

“Người Nghệ nói ngọ cho hay, nói đọi cho xiêng”. Câu tục ngữ xưa đã phần nào thể hiện được sự độc đáo trong cách lên giọng xuống giọng của người dân xứ Nghệ. Không đơn thuần là ngôn ngữ giao tiếp, đó còn là “giọng sấm” hào hùng, là nét văn hóa đặc trưng của người dân miền đất “chó ăn đá, gà ăn sỏi” kiên cường. Vậy điều gì tạo nên sự độc đáo ấy? Hãy cùng tui đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé!

Giọng Nghệ – Âm hưởng đặc trưng của người dân xứ Nghệ

Giọng Nghệ hay giọng Nghệ An là cách gọi để chỉ giọng nói của người dân vùng Nghệ An, một tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam. Giọng nói này được nhận biết bởi âm điệu mạnh mẽ, dứt khoát và có phần lên cao ở cuối câu.

Bạn có biết: Giọng Nghệ thường bị nhầm lẫn với giọng Hà Tĩnh. Tuy nhiên, nếu lắng nghe kỹ, bạn sẽ nhận ra sự khác biệt. Giọng Hà Tĩnh có phần mềm mại, nhẹ nhàng hơn so với giọng Nghệ.

Cách lên giọng xuống giọng ở Nghệ An – Khi “thanh sắc” lên ngôi

Nếu ví ngôn ngữ như một bản nhạc, thì thanh điệu chính là những nốt nhạc tạo nên giai điệu riêng biệt cho từng vùng miền. Và với người Nghệ, “nốt nhạc” được ưa chuộng nhất chính là thanh sắc – thanh có âm vực cao nhất trong 6 thanh điệu tiếng Việt.

Để hiểu rõ hơn về cách lên giọng xuống giọng ở Nghệ An, hãy cùng phân tích một số đặc điểm nổi bật sau:

1. Sử dụng phổ biến thanh sắc ở cuối câu:

Người Nghệ thường lên giọng ở cuối câu, đặc biệt là khi sử dụng các từ ngữ nghi vấn như: à, ư, hử, ni,…

Ví dụ:

• “Mệ đi chợ chưa?”
• “Hôm ni mần chi mà vui rứa?”
• “Chừ mô anh mới về quê ní?”

2. Lên giọng khi muốn nhấn mạnh:

Ngoài việc lên giọng ở cuối câu, người Nghệ còn sử dụng cách lên giọng để nhấn mạnh một từ ngữ nào đó trong câu nói, nhằm mục đích biểu đạt cảm xúc rõ ràng hơn.

Ví dụ:

• “Con cá ni TO thiệt nì!” (Biểu thị sự ngạc nhiên)
• “Bỏ đi! Đừng có ĐỘNG vào!” (Thể hiện sự nghiêm khắc)
• “Ui cha! NÓNG quá!” (Bày tỏ sự khó chịu)

3. Giọng nói dứt khoát, mạnh mẽ:

Do đặc thù địa hình “chó ăn đá, gà ăn sỏi”, người dân Nghệ An thường mang trong mình tính cách mạnh mẽ, kiên cường, bộc trực. Điều này cũng ảnh hưởng ít nhiều đến cách lên giọng xuống giọng của họ. Giọng nói của người Nghệ thường dứt khoát, mạnh mẽ, ít khi “uyển chuyển” như người miền Nam hay “du dương” như người Huế.

4. Xu hướng “nặng lời” khi giao tiếp:

Nhiều người khi mới tiếp xúc với người Nghệ An thường có cảm giác e ngại vì cho rằng họ nói chuyện “nặng lời”. Tuy nhiên, thực tế đây chỉ là do cách lên giọng xuống giọng đặc trưng của người dân nơi đây. Nếu bạn đã quen, bạn sẽ thấy giọng Nghệ thật thà, chất phác và dễ mến biết bao.

Cách lên giọng xuống giọng ở Nghệ An – Nét văn hóa độc đáo cần được gìn giữ

Cách lên giọng xuống giọng tuy là yếu tố nhỏ trong văn hóa ngôn ngữ nhưng lại góp phần tạo nên nét đặc trưng riêng cho mỗi vùng miền. Đối với người Nghệ An, “giọng sấm” đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của họ. Việc gìn giữ và phát huy nét đẹp ngôn ngữ này là điều vô cùng cần thiết, góp phần làm phong phú thêm “vườn hoa” ngôn ngữ Việt Nam.

Bạn có đồng ý với quan điểm trên? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn bằng cách để lại bình luận bên dưới nhé!